Aktualności
Żegnamy Zygmunta M. Szweykowskiego
2023-08-04
3 sierpnia 2023 roku w wieku 94 lat zmarł prof. dr hab. Zygmunt Marian Szweykowski – wybitna postać polskiej muzykologii, badacz muzyki dawnej, pedagog, a także redaktor i współpracownik Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, autor ponad 100 haseł Encyklopedii Muzycznej PWM.
Zygmunt Marian Szweykowski urodził się 12 maja 1929 roku w Krakowie. W czasie II wojny światowej mieszkał w Warszawie, zaś po powstaniu – w Częstochowie. W latach 1947-51 odbył studia muzykologiczne na Uniwersytecie Poznańskim pod kierunkiem Adolfa Chybińskiego. Jeszcze w trakcie studiów zaproponowano mu posadę asystenta na rodzimej uczelni:
Będąc jeszcze studentem (III roku) – jak gdyby na ironię – na prima aprilis roku 1950 dostałem etat asystenta na Uniwersytecie Poznańskim […]. I właśnie od tej daty, od prima aprilis 1950 roku rozpoczęła się moja kariera uniwersytecka, trwająca nieprzerwanie pięćdziesiąt pięć lat(!), do roku 1999 na etacie, a następnie do roku 2004 na kontrakcie – wspominał. [1]
W 1954 roku powrócił do rodzinnego Krakowa, gdzie podjął pracę redaktora w Polskim Wydawnictwie Muzycznym:
Ponieważ Tadeusz Strumiłło już wcześniej wrócił do swego rodzinnego Krakowa i znalazł pracę w reorganizującym się Polskim Wydawnictwie Muzycznym, zaproszono i mnie na stanowisko redaktora we wspomnianym wydawnictwie. Dopiero w kilkadziesiąt lat później, będąc już na emeryturze, dowiedziałem się, że ówczesny dyrektor Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, Tadeusz Ochlewski, który był w bardzo dobrych stosunkach z prof. Chybińskim prosił go, aby podał mu on nazwiska tych uczniów, którzy mogliby przyjechać do Krakowa i objąć stanowiska redaktorów w PWM. Okazuje się, że Chybiński podał dwa nazwiska: Strumiłły i moje. I tak, pierwszego stycznia 1954 roku, po dwudziestu pięciu latach, wróciłem do swego rodzinnego, a dotychczas przecież całkowicie nieznanego mi miasta. [2]
W tym samym roku objął etat asystenta przy Katedrze Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, na zaproszenie ówczesnej kierowniczki katedry Stefanii Łobaczewskiej. Z krakowską muzykologią związany był wiele lat – to właśnie na Uniwersytecie Jagiellońskim uzyskał tytuł doktora pod kierunkiem Józefa Chomińskiego (1964), a następnie habilitację (1976) i profesurę (1990). W latach 1971-99 sprawował też funkcję kierownika Katedry Historii i Teorii Muzyki, zaś w latach 1999-2005 stał na czele Zakładu Muzyki Dawnej w Instytucie Muzykologii UJ. W 1991 roku założył działające przy instytucie wydawnictwo Musica Iagiellonica. Współpracował z Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk oraz licznymi uczelniami zagranicznymi, m.in. w Berlinie, Rzymie, Bazylei, Bolonii, Padwie, Uppsali, Salzburgu i Lublanie.
Po zakończeniu pracy etatowej w Polskim Wydawnictwie Muzycznym współpracował z Oficyną jako redaktor licznych serii wydawniczych, wiceprzewodniczący Rady Programowej, członek Kolegium i Komitetu Redakcyjnego oraz redaktor naukowy działu kompozytorzy, teoretycy i wykonawcy XVII w. w Encyklopedii Muzycznej PWM. Spod jego ręki wyszło ponad 100 haseł encyklopedii.
Główny obszar jego zainteresowań naukowych stanowiła historia dawnej muzyki i kultury muzycznej w Polsce i we Włoszech. Kontynuował rozpoczętą przez Adolfa Chybińskiego tradycję badań faktograficzno-źródłowych, co zaowocowało pracami o nieocenionym znaczeniu dla rekonstrukcji dziejów polskiego renesansu i baroku. Rezultaty badań publikował w postaci licznych artykułów i rozpraw naukowych – m.in. na łamach „Ruchu Muzycznego”, „Muzyki” oraz „The Musical Quarterly”. Zawdzięczamy mu też kilkadziesiąt źródłowo-krytycznych wydań utworów, m.in. C. Bazylika, Wacława z Szamotuł, M. Mielczewskiego, F. Liliusa, S. S. Szarzyńskiego, B. Pękiela czy M. Zieleńskiego. Edycje opatrywał szczegółowymi wstępami monograficznymi i komentarzami krytycznymi, tym samym tworząc wzór polskiego naukowego edytorstwa muzyki dawnej. Był także autorem licznych książek naukowych – do najważniejszych należą: Kultura wokalna XVI-wiecznej Polski (Kraków 1957), Musica Moderna w ujęciu Marka Scacchiego (Kraków 1977) czy seria Historia muzyki XVII wieku, której był współautorem.
Należał do krajowych i zagranicznych stowarzyszeń naukowych, m.in. Związku Kompozytorów Polskich, American Musicological Society, Accademia Filarmonica di Bologna i International Musicological Society. Odznaczono go m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Zmarł 3 sierpnia 2023 roku. O jego śmierci poinformował Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
_____
[1] Szweykowski, Z.M., Całe życie z muzykologią. Wspomnienia uniwersyteckie z Poznania i Krakowa, w: „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio L, Vol. XII, 2, 2014, s. 127.
[2] Ibidem, s. 130.
Najczęściej czytane:
W niedzielny poranek 21 grudnia, chwilę przed godziną dziewiątą, z Krakowa wyruszył Pociąg Wypełniony Muzyką, inaugurując ogólnopolską akcję Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Jubileuszowy pociąg zakończył w wielkim stylu całoroczne obchody 80-lecia oficyny.
Od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej na świecie. Jubileuszowy rok 2025 obfitował w huczne wydarzenia, premiery i projekty realizowane zarówno w kraju, jak i za granicą. Od nowych publikacji nutowych i książkowych, przez wydawnictwa płytowe i zasoby cyfrowe, po koncerty, edukację i międzynarodowe współprace – PWM z dumą podsumowuje dwanaście miesięcy intensywnej działalności.
Z początkiem nowego roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne rozpocznie kolejny etap dynamicznego rozwoju, przenosząc swoje krakowskie biuro, mieszczące się od 1952 roku przy alei Krasińskiego 11a, do tymczasowego budynku K1, potocznie nazywanego „Błękitkiem” i znajdującego się przy alei Pokoju 1 (obok Ronda Grzegórzeckiego). W związku z planowanymi pracami księgarnia stacjonarna przy alei Krasińskiego 11a zostanie 23 grudnia czasowo zamknięta. Zachęcamy do zapoznania się z ofertą świątecznej wyprzedaży, która potrwa w księgarni przy alei Krasińskiego 11a od 19 do 23 grudnia. To znakomita okazja by skorzystać z wyjątkowych – bo sięgających 70%! – rabatów!
Nieukończony Koncert fortepianowy, niewydany mazurek, zniszczone Concertino... Kompozytorskie szkice Karola Szymanowskiego to cenne źródło dla muzykologów badających jego język muzyczny i proces twórczy – ale czy jest dla nich miejsce także w życiu koncertowym? W tej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się nie pojedynczemu dziełu, lecz zbiorowi utworów – niedokończonych, nieznanych oraz zrekonstruowanych.
24 preludia i improwizacje na fortepian Piotra Orzechowskiego (aka Pianohooligan) to najnowsza publikacja nutowa Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przeznaczona dla średniozaawansowanych i zaawansowanych wykonawców. Zawarty w niej cykl utworów to zapis solowej praktyki improwizacyjnej oryginalnego i bezkompromisowego kompozytora oraz pianisty–wirtuoza.
Wielki finał Jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego! W Centrum św. Jana w Gdańsku (ul. Świętojańska 50) w przedświąteczną niedzielę, 21 grudnia o godzinie 20.00, wystąpią Adam Bałdych (skrzypce renesansowe) i Michał Górczyński (klarnet kontrabasowy) oraz Ensemble Peregrina w składzie: Agnieszka Budzińska-Bennett (śpiew i harfa), Hanna Järveläinen (śpiew), Eve Kopli (śpiew) i Karin Weston (śpiew). W programie wieczoru zabrzmią kompozycje zainspirowane najcenniejszymi rękopisami średniowiecznej muzyki polskiej w niezwykłej jazzowej reinterpretacji. Koncert stanowi uroczyste zwieńczenie wyjątkowej podróży specjalnego Pociągu Wypełnionego Muzyką.
Wsiądź do najbardziej muzycznego pociągu w Polsce! 21 grudnia 2025 ze stacji Kraków Główny odjedzie jubileuszowy Pociąg Wypełniony Muzyką. Na pokład zaprasza Polskie Wydawnictwo Muzyczne, które w tym roku świętuje 80-lecie swojej działalności.
Polska muzyka współczesna to żywe świadectwo budowania kulturalnego dziedzictwa, twórczość różnorodna, ciekawa, innowacyjna, niezwykle potrzebna w rozwoju estetycznym najmłodszych i wartościowa w poszerzaniu muzycznych horyzontów. Dlatego Polskie Wydawnictwo Muzyczne w roku 80-lecia istnienia postanowiło zainicjować nową serię nutową – „Kompozytorzy Młodym”.
Liryka wokalna Zygmunta Mycielskiego - kompozytora, pisarza i intelektualisty, napisana do wierszy między innymi Cypriana Kamila Norwida, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta po raz pierwszy w komplecie, na dwóch płytach. Pieśni wykonują: Joanna Freszel, Bartłomiej Kominek, Tomasz Konieczny i Lech Napierała. Od dziś album dostępny jest w serwisach streamingowych i w najlepszych sklepach muzycznych.
Cykl, w którym zaglądamy do pracowni kompozytorów związanych z naszym Wydawcnictwem i sprawdzamy, co trzymają na swoich biurkach, zamyka jedna z najważniejszych postaci polskiej muzyki — Elżbieta Sikora. Kompozytorka tworzy muzykę elektroakustyczną, symfoniczną, kameralną, instrumentalną, wokalno-instrumentalną, filmową, teatralną, baletową, a także operową. Jej utwory były wykonywane na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą.
